Hoe Wageningen University & Research in de tang van het bedrijfsleven zit
Wageningen University is trots op de banden met het bedrijfsleven. De nauwste band is die met Unilever. Het wetenschappelijk onderzoek dat deze multinational co-financiert zou ‘onafhankelijk’ zijn. Maar Unilever blijkt in alle fasen van die publiek-private projecten aan de knoppen te draaien, ontdekte het Onderzoekslab waar ik aan deelnam. Ons onderzoek verscheen in december 2020 in Vrij Nederland.
Het Onderzoekslab zette de schijnwerper op twee projecten waarin Unilever en de WUR samenwerken. De onderzoeksjournalisten legden bloot hoe Unilever in alle fasen van die projecten een vinger in de pap heeft: uiteraard bij het beslissen over de eigen financiële steun, maar ook bij het toekennen van overheidssubsidies, bij evaluaties en bij het (soms) vertragen van publicaties.
Vanwege het Topsectorenbeleid van de Nederlandse overheid krijgt onderzoek in sectoren zoals voeding, landbouw, watertechnologie en chemie, waar Nederland zich internationaal mee kan profileren, extra overheidsgeld. De onderzoekers moeten dan wel cofinanciering uit het bedrijfsleven zien te krijgen.
Daarmee heeft het bedrijfsleven grote invloed op dit soort publiek-privaat onderzoek gekregen. Het praat mee over de bredere onderzoeksagenda en vaardigt zijn mensen af naar de reviewcommissies, die de onderzoeksvoorstellen beoordelen. Het is mogelijk dat een bedrijf als Unilever zelf een project financiert maar ook in de ‘onafhankelijke’ commissie die een oordeel moet vellen over een overheidssubsidie voor datzelfde project.
Vakgroepen die toegepast onderzoek doen dat interessant is voor bedrijven als Unilever, zwemmen in het geld. Maar zonder de subsidies van de topsector is het moeilijk om wetenschappelijk te overleven. ‘Wanneer het systeem er zo op is ingericht dat bepaald onderzoek geen financiering krijgt omdat het niet in het belang is van bedrijven, dan zullen bepaalde vragen niet meer worden gesteld’, vreest hoogleraar sociologie Bram Büscher van de WUR.
De WUR houdt vol dat de wetenschap die samen met het bedrijfsleven tot stand komt onafhankelijk is. “Bedrijven hebben geen invloed op hoe een onderzoek wordt gedaan en hoe resultaten worden geïnterpreteerd.”
Het Onderzoekslab, ronde 2020/1, bestond uit Irene van den Berg, Michiel van Herpen, Remy Käller, Tim Luimes en Mirjam van der Puijl. Het Lab is een samenwerkingsproject van De Coöperatie en The Investigative Desk. De Coöperatie biedt faciliteiten aan freelance journalisten; The Investigative Desk is een collectief van gespecialiseerde journalisten.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Van Nieuwenhuizen negeert lobbyverbod →
Hoe FrieslandCampina de onderzoeksagenda van Wageningen bepaalt →
Beknibbel niet op de rechtssttaat →
