AD Economie

Published on september 6th, 2018 | by Irene van den Berg

0

Psychologeld – Liegebeest

We bestempelen de leugens uit reclamecampagnes vaak als betrouwbaar. Neem plaats op de sofa van Irene van den Berg. Zij analyseert iedere week ons economisch gedrag.

Rabobank is dit jaar de winnaar van de Liegebeest verkiezing, waarmee Wakker Dier misleidende claims aan het licht wil brengen. In een gelikte campagne met de slogan ‘Growing a better world together’ doet de bank alsof ze de voedingssector wil verduurzamen. In realiteit investeerde Rabo de afgelopen vijf jaar bijna zeven miljard euro in KFC en McDonald’s en stak geld in een Oekraïense plofkippenfabriek, waar jaarlijks honderden miljoenen kippen worden verwerkt.

Nu is Rabobank niet het enige bedrijf dat in zijn reclames een loopje neemt met de werkelijkheid. En wij consumenten laten ons die leugens graag aanleunen. We checken de feiten niet, maar stellen onszelf 4 vragen om te beoordelen of informatie klopt: 1) Voelt het goed? 2) Is het logisch? 3) Is de bron betrouwbaar? 4) Zijn er nog meer mensen die het geloven? Bij 4 keer ja bestempelt ons brein de boodschap als betrouwbaar, blijkt uit onderzoek.

Veel boodschappen die bedrijven ons in reclames voorschotelen voelen goed. Want hoe heerlijk zou het zijn als je er jaren jonger uitziet door een crèmpje in een potje. Of dat je de hele wereld weer aankan door een chocoladereep. Of dat een bank daadwerkelijk de wereld mooier zou willen maken.

Bedrijven wekken de indruk dat ze een betrouwbare bron zijn door wat mannen in witte jassen in te huren. Of ze schermen met allerlei dure ‘wetenschappelijke’ woorden, zoals parabenen en hyaluronzuur. Ook hebben ze zo hun trucs om ons te overtuigen dat we niet de enige zijn die hun praatjes voor zoete koek slikken. Denk aan leuzen als: tachtig procent van de Flair-lezeressen zou deze mascara aan haar vriendinnen aanbevelen.

Het zwakke punt van de Rabobankcampagne is dat de boodschap niet logisch voelt. Boeren met duurzame plannen kunnen niet op de bank rekenen. Toen het Planbureau voor de Leefomgeving onlangs plannen over verduurzaming van de agrarische sector presenteerde, reageerde Rabo-directeur Huirne dat veel van die innovaties zich niet ‘rond rekenen’. En dat boeren die zo nodig de wereld willen verbeteren maar crowdfunding moeten zoeken. Rabo heeft geen duurzaam imago, hoe hard de bank zichzelf ook op de borst klopt.

De Reclame Code Commissie tikte de bank overigens al op de vingers voor deze campagne. De bank ging te ver door te beloven dat ze honger uit de wereld zou helpen. Rabo schrapte toen de zinnen: ‘Stel je eens voor dat we samen het wereldvoedselprobleem oplossen. En dat je ons aan deze belofte mag houden.’

Stel je eens voor dat Rabobank niet haar campagne zou aanpassen, maar haar werkwijze. Dat de bank zich écht gaat inzetten voor betere wereld. En dat wij hun aan deze belofte mogen houden.

‘We geloven reclamecampagnes zonder de feiten te checken’

Tags: , , ,


About the Author

is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.



Comments are closed.

Back to Top ↑