De bank beu: een hypotheek via crowdfunding?
Nederlanders vertrouwen de bank niet meer. Toch denken we niet zonder te kunnen. Maar is dat wel zo? De komende weken onderzoekt Irene van den Berg dat voor Geld & Goed. Aflevering 2: alternatieven voor de traditionele hypotheek.
Wat doet de bank?
De meeste huizenkopers hebben geen tonnen op de plank liggen. Wie droomt van een eigen huis, is dus aangewezen op een lening van de bank. Nederlanders hebben voor maar liefst 632 miljard euro aan hypotheekleningen uitstaan bij de bank. Huizenbezitters lenen dus massaal voor hun huis, maar beseffen niet altijd hoe zwaar de verplichting is die ze aangaan. Omdat het huis het onderpand van de lening is, maken ze zich afhankelijk van de bank.
Daar komt bij dat je tegenwoordig steeds minder kunt lenen bij de bank. Vooral voor starters is dat een groot probleem. Banken lenen nog maar 103 procent van de marktwaarde van de woning uit. Dat percentage wordt afgebouwd naar 100 procent in 2018. Vanaf dan moet je alle bijkomende kosten – zoals hypotheekadvieskosten, taxatiekosten en makelaarskosten – helemaal zelf moet ophoesten. Bij een woning van 1,5 ton bedragen die kosten al snel meer dan tienduizend euro. Een ander probleem is dat je nog maar weinig kunt lenen. Wie nu een woning wil kopen, kan zo’n 4 tot 4,5 maal zijn bruto jaarloon lenen. Met een starterssalaris van 25.000 euro is dat dus niet veel meer dan een ton.
Wat zijn de alternatieven?
1) Familiebank
Heb je een vermogend familielid, dan wil die je wellicht helpen om de bank te omzeilen. Je begint dan een familiebank – dit wordt zo genoemd omdat de constructie vaak wordt opgetuigd tussen ouders en kinderen, maar je kunt ook van een niet-bloedverwant lenen – De spelregels zijn hetzelfde als bij een gewone hypotheek. Je leent een bedrag waarover je – een marktconforme – rente betaalt. Je krijgt gewoon hypotheekrenteaftrek, mits je de lening in maximaal dertig jaar volledig terugbetaalt.
Zo’n familiebank kan voor beide partijen heel interessant zijn. De geldverstrekker ontvangt een aardige rente over zijn spaargeld en de ontvanger mag de rente gewoon aftrekken. De rente-inkomsten zijn niet belast. De fiscus ziet de hypotheek zelf wel als vordering. Deze komt in box 3 bij de aangifte inkomstenbelasting. Een familielening tussen ouders en kinderen heeft nog een extra voordeeltje: ouders kunnen – een deel van – de rente belastingvrij terugschenken.
2) Crowdfunding hypotheek
Je kunt aan één persoon een grote zak geld vragen, maar ook aan een grote groep mensen een klein bedrag. Bij crowdfunding lenen particulieren en bedrijven elkaar geld via een digitaal platform, zonder bemiddeling door een bank. Bedrijven kunnen op die manier bijvoorbeeld geld inzamelen voor een bijzonder idee. Maar met crowdfunding zou je ook je huis kunnen financieren. In ruil daardoor kunnen de crowdfunders een aantrekkelijke rente opstrijken. In Nederland staat dat echter nog in de kinderschoenen.
Een voorbeeld is SamenInGeld, dat sinds juli crowdfundinghypotheken aanbiedt voor verhuurpanden. “De banken laten die markt helemaal links liggen”, aldus directeur Luuck Kalverda. Hij vertelt dat er zowel investeerders als leners nog terughoudend zijn. “We zijn met veel partijen in gesprek maar we merken dat velen de kat uit te boom kijken. Onbekend maakt onbemind”, aldus Kalverda. Hij kan inmiddels één geslaagd project op zijn naam schrijven. 24 crowdfunders brachten samen een hypotheek van 46.400 euro op voor een Haags appartementje. “Onze missie om de crowdfundinghypotheek bekender te maken, zodat we nog meer projecten kunnen financieren”, zegt Kalverda.
3) Lenen bij een pensioenfonds
Sinds vorig jaar kun je ook bij een pensioenfonds geld lenen voor je woning. De politiek probeerde pensioenfondsen al jaren over te halen meer te investeren in de huizenmarkt. Er ligt namelijk ontzettend veel geld op de plank bij deze fondsen, in totaal zo’n 900 miljard. Voor de pensioenfondsen zijn hypotheken een interessante investering omdat ze zo grote bedragen wegzetten tegen een goede rentevergoeding. Het is niet volledig zonder risico’s, maar deze zijn wel beperkt.
Je sluit zo’n hypotheek vaak af via een tussenpersoon en niet rechtstreeks bij het pensioenfonds. MUNT Hypotheken is een voorbeeld van een hypotheekverstrekker waarbij een deel van de financiering wordt betaald door pensioenfondsen. MUNT ging begin dit jaar van start en staat nu al in de top tien van hypotheekaanbieders. Een kleinere speler is het Philips Pensioenfonds dat ook hypotheken verstrekt. Het prettige aan lenen bij een pensioenfonds is dat je vaak net wat minder rente betaalt dan bij de grote banken.
Niet lenen maar sparen
Je kunt je eerste huis kopen op je 25ste maar natuurlijk ook op je 50ste als je al flink hebt gespaard. Het is een flinke opgave om je eigen huis bijeen te sparen, maar er zitten enorme voordelen aan:
– Je komt nooit met een restschuld te zitten
– Je hoeft je geen zorgen te maken over de hoogte van de hypotheekrente
– Je hoeft je geen zorgen te maken over eventuele afschaffing van de hypotheekrenteaftrek
– Je betaalt geen advies- en afsluitkosten voor een hypotheek
– Je hoeft geen overlijdensrisicoverzekering af te sluiten
Oproep
Ben jij de bank ook beu? Mail jouw ervaringen naar irene.van.den.berg@persgroep.nl. Een selectie uit alle reacties verschijnt de komende weken in de krant.
In gesprek
De serie ‘De bank beu’ maakt wat los. Veel lezers mailden over hun wantrouwen in de bank. Een greep uit de reacties:
Overstappen
Jan ter Avest vond het rijtje met grootste bankirritaties ‘vrij soft’ is. “Het lijkt erop dat we de bankencrisis van 2008 en de nasleep daarvan al weer vergeten zijn. En ook de miljarden aan overheidssteun, met belastinggeld van hardwerkende mensen, die nodig waren om de boel te redden. Mijn grootste irritatie is de hebzucht en arrogantie van met name de grote banken, inclusief diens aandeelhouders. Volgens mij is het geen reële optie om alle banken buiten spel te zetten. Hoe goed de alternatieven ook bedoeld zijn. Maar kies dan wel een bank die je je geld toevertrouwd en daar ook (maatschappelijk) verantwoord mee omgaat, zoals ASN of Triodos. Wanneer klanten massaal overstappen op dergelijke banken en hun geld dus weghalen bij de grote graaiers, zal er volgens mij iets gaan veranderen.”
Op de schop
Rene van Luxemburg is van mening dat ‘het hele financiële systeem op de schop moet’. “Er gebeuren zoveel aparte zaken met pensioenen, banken, verzekeringsmaatschappijen etecera dat het tijd wordt om er anders tegenaan te kijken. Zelfs als sociaal-liberaal vind ik het nu over de top. Wat de beste keuzes daarin zijn, daar kunnen we lang en breed over discussiëren. Maar het moet veranderen. De macht moet terug naar de consument en/of de bedrijven, die de funding doet of de geldstroom op gang brengt. Nu ligt de macht bij de financiële instellingen.”
Gebakken lucht
Jaap de Beurs is kritisch op de manier waarop banken hun geld verdienen. “De winst van de bankiers is gebaseerd op mijn arbeid waarmee ik het bedrag gespaard heb. Arbeid is namelijk de enige manier om waarde te creëren. Het levert toegevoegde waarde aan een samenleving op. Bankiers creëren daarna extra waarde uit het niets en laten ons over deze gebakken lucht middels onze arbeid ook nog eens huur (=rente) betalen. Over elk gecreëerde euro moet namelijk rente betaald worden. Ons geldsysteem is gebaseerd op schuldgeld.”
De bank beu: een hypotheek via crowdfunding? 1
De bank beu: een hypotheek via crowdfunding 2
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Alleen reizen met je kind →
Je huis als hotel →
5 grootste misverstanden over je autoverzekering →
