‘Schandaal na schandaal: ‘Ik wil excuses van mijn bank’
Voor financieel journalist Irene van den Berg was 2018 het jaar waarin de Nederlandse banken zich wéér niet van hun beste kant lieten zien.
Vertrouwt u uw bank? Ik niet, als ik eerlijk ben. En dat geeft een onbehaaglijk gevoel. Het huis waarin ik woon met mijn gezin, is onderpand van de bank. Ons spaargeld staat bij de bank. En als het ongeluk ons treft, zijn we afhankelijk van verzekeringen die lopen bij de bank. Ik koester een grote achterdocht jegens de organisatie waarvan we allemaal zo afhankelijk zijn. En dat wantrouwen wordt niet minder.
Voor mijn vertrouwen in banken was 2018 – tien jaar na de crisis – een beroerd jaar. Witwasschandalen beheersten het nieuws. De raad van commissarissen van ING wilde topman Ralph Hamers een buitensporige loonsverhoging toekennen. ‘Hamers is eredivisie, maar wordt Jupiler League betaald’, luidde de redenering van toenmalig president-commissaris Jeroen van der Veer. De bank die tien jaar geleden nog 10 miljard staatssteun kreeg, begreep niet hoe misplaatst die arrogantie was.
Dit jaar las ik een mooi boek: De snelheid van vertrouwen van de Amerikaan Stephen Covey. Het boek verscheen in 2006, van voor de laatste economische crisis dus, maar is nog altijd reuze actueel. Volgens Covey is vertrouwen de allesbepalende factor in relaties: tussen mensen onderling, maar ook voor onze houding ten opzichte van bedrijven, wetenschap en politiek.
Als vertrouwen ontbreekt, komt alles in een ander daglicht te staan. Herkenbaar. Zo had ik een collega die vaak kwaadsprak over anderen als ze er niet bij waren. Hij leek gedreven in zijn werk en had originele ideeën. Toch was ik blij toen hij vertrok. Ik was bij hem voortdurend op mijn hoede.
Bij banken doe ik precies hetzelfde. Dat ze dankzij hogere buffers en strengere regels minder snel in de problemen zullen raken: het zal wel.Maar elk schandaal maakt me opnieuw boos en versterkt mijn wantrouwen. Dat wil ik niet meer. Ik zit vast in deze relatie, dus heb ik nagedacht over wat nodig is om mijn vertrouwen te herstellen.
Ik wil excuses. Al is het dan tien jaar later. Ik wil dat mijn bank erkent dat mijn vertrouwen is geschonden. En dat mijn bank medeschuldig is aan de crisis. Gevolgd door het woord sorry. Pas dan geloof ik dat mijn bank kan veranderen.
Om een andere Amerikaan (televisie-psycholoog Dr. Phil) te citeren: You can’t change what you don’t acknowledge: je kunt niet veranderen wat je niet erkent.
Het goede nieuws: het is mogelijk om vertrouwen te herstellen. Niet elk huwelijk loopt stuk als een van beiden vreemdgaat. Alleen bepaalt de bedrogene wanneer het vertrouwen is hersteld. Sorry banken, zover is het nog niet. Misschien in 2019.
Bankschandalen 2018
1. ING helpt criminelen met witwassen. ING blijkt onvoldoende onderzoek te doen naar dubieuze geldstromen, waardoor criminelen ING-rekeningen kunnen gebruiken om honderden miljoenen wit te wassen. De bank treft een schikking met het OM van 675 miljoen euro.
2. ING wil topman extra salaris geven. ING komt met het plan om de beloning van bestuursvoorzitter Ralph Hamers te verhogen met 50 procent, tot ruim 3 miljoen euro. Na maatschappelijke en politieke druk trekt ING het voorstel in.
3. Banken zijn betrokken bij misstanden rond palmolie. ABN Amro, ING en Rabobank zijn betrokken bij misstanden in de palmoliesector, zoals landroof, mensenrechtenschendingen en de kap van regenwoud, onthult Milieu- defensie.
4. Rabobank en Mexicaans drugsgeld. De Rabobank schikt voor 298 miljoen euro met de Amerikaanse autoriteiten. Mexicaanse drugskartels zouden geld via de bank hebben witgewassen.
5. Mogelijk betrokken bij witwassen Russisch geld. Het OM onderzoekt de betrokkenheid van ING, ABN Amro, Rabobank en Amsterdam Trade Bank bij een witwasaffaire gelinkt aan de grootste Russische belastingfraude ooit.
‘Schandaal na schandaal: ‘Ik wil excuses van mijn bank’
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
