Wat schuift het?

Lezers, bedankt! Vorige week vroeg ik me op deze plek af hoe de staatsvorm heet waarbij de macht bij bedrijven ligt. Aanleiding was de voorgenomen afschaffing van de statiegeldfles onder druk van supermarkten en frisdrankfabrikanten. En natuurlijk kreeg ik antwoord. Lezers twitterden dat ik zocht naar de term corpocratie. Omdat het toch een beetje als een afgang voelde dat ik hier nog nooit van had gehoord, verplichtte ik mezelf afgelopen week tot een stoomcursus ‘corpocratie voor beginners’.

Ik weet nu dat er in een corpocratie maar één vraag echt belangrijk is: wat schuift het? Alles is gericht op het behalen van een zo hoog mogelijk rendement. Hoger dan vorig jaar, hoger dan dat van de buurman. En met rendement bedoel ik poen, harde pegels, pecunia. In een corpocratie tellen een schoner milieu of bescherming van de mensenrechten niet. In een democratie worden de stemmen geteld; in een corpocratie de duiten.

In een corpocratie laat de politiek zich voor het karretje van het bedrijfsleven spannen. Voor de werkgelegenheid die bedrijven bieden, betaalt de samenleving een hoge prijs. Bedrijven eisen lage belastingen en willen hun werknemers gemakkelijk kunnen dumpen. Krijgen ze hun zin niet, dan dreigen ze met massaontslag of vertrek naar het buitenland. Dat ze hun werknemers daarmee duperen, is niet interessant. Bedrijven zijn eerst en vooral een winstfabriek van de aandeelhouders.

Is Nederland een corpocratie? Het antwoord moet ik ook na een weekje ‘corpocratie voor dummies’ schuldig blijven. Wel is het zo dat wij burgers de afgelopen jaren een steeds groter deel van de belastingen moeten ophoesten, ten gunste van bedrijven. Ook doet de overheid er van alles aan om van Nederland een ‘aantrekkelijke vestigingsplaats’ voor bedrijven te maken. Bijvoorbeeld met lage belastingen en door het alsmaar verder versoepelen van het ontslagrecht.

Binnen Europa is de macht van bedrijven nog veel groter. Met succes weet de invloedrijke bedrijvenlobby daar onwelgevallige maatregelen af te zwakken of te blokkeren. In Europa schrijven bedrijven zelfs mee aan wetgeving!

Van sommige kennis word je geen blijer mens. Mijn zoektocht naar de betekenis van corpocratie hield me afgelopen week uit mijn slaap. Mij bekruipt het gevoel dat we langzaam maar zeker de verkeerde kant op gaan. Want één ding is duidelijk: een corpocratie is slecht nieuws. Buiten een handjevol topmanagers en aandeelhouders wordt niemand daar beter van.

Dus wil ik jullie deze week een veel moeilijkere kwestie voorleggen: hoe keren we het tij? Of is het te lastig om die vraag in 140 tekens te beantwoorden?

Wat schuift het?