Stille spaarders
Ergens in een zaaltje in Rotterdam-West komen wij stille spaarders bijeen. „Ik ben Irene, spaarder.” De groep antwoordt volgens traditie in koor: „Hallo Irene!” Daarna vertel ik mijn verhaal.
Ik groeide op in een gezin van spaarders. Vooral mijn vader kon het sparen niet laten. Toen de rente nul was, kickten veel familieleden en vrienden af. Maar ik bleef geld apart zetten, vaak stiekem. Al onderschept mijn man zo nu en dan een bankafschrift. Inmiddels brengen banken 3 procent rente in rekening. Maar ondanks die negatieve rente lukt het me niet om te stoppen.
Wees gerust, zover laat ik het niet komen. Al twijfel ik wel wat ik dan met mijn geld moet doen als er een negatieve rente komt. Dat lijkt niet ver weg. Klanten van Triodos krijgen binnenkort 0 procent rente over hun spaarcenten. Maar dat vinden ze volgens directeur Bierman helemaal niet erg. „De reden waarom mensen bij ons komen is doorgaans niet de hoogte van de rente, maar is echt wat er gebeurt met het geld”, stelt de Triodosbaas op tv. Het valt me op dat hij daarbij glundert. Alsof hij bij zichzelf denkt: bij die maatschappelijk verantwoorde sukkels komen we overal mee weg.
Ik weet heus wel dat die lage rentes een macro-economisch dingetje zijn en niet de schuld van de banken. Banken kunnen spotgoedkoop lenen bij de Europese Centrale Bank. Die goedkope kredieten moeten de economie stimuleren. Maar banken zitten hierdoor niet meer te wachten op ons spaargeld. Sterker nog, banken moeten dokken om overtollige middelen bij de ECB te stallen. Logisch toch dat ze hun klanten laten meedelen in die kosten?
Nee, het bestraffen van sparen is alleen fair als schulden maken dan ook wordt beloond. Maar dat is totaal niet aan de orde, het omgekeerde zelfs. Als je rood staat, betaal je bij Triodos maar liefst 10 procent rente. Daarmee is de groene bank is nog ietsje maatschappelijk verantwoorder dan de Rabobank. Daar betaal je bijna 13 procent als je in de rode cijfers zakt.
Het verweer van de banken is dat hoge rentes onnodig rood staan terugdringen. De banken rekenen die woekerrentes dus, heel nobel, om hun klanten uit de schulden te houden. Maar de belangrijkste remedie tegen schulden is natuurlijk sparen. En dat wordt met 0 procent rente knap onaantrekkelijk gemaakt. Banken bekommeren zich dus vooral om de financiële huishouding van hun klanten als het hen geld oplevert.
De impact van geen of een negatieve rente over spaargeld moeten we niet onderschatten. Het risico is groot dat sparen hierdoor een slecht imago krijgt. En iets wordt voor sukkels die te weinig verstand van geld hebben om te beleggen of er andere slimme dingen mee te doen. Sparen als slechte gewoonte, waar je – al dan niet in een zaaltje in Rotterdam-West – weer vanaf moet komen.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Ah wat schattig, een mini-enquête →