Samen op de blaren
Ik woon in een fantastisch huis, vind ik zelf. In ons appartement op meer dan zeventig meter hoog met ramen tot de grond, voel ik me zelfs in pyjama op de bank nog een hippe stadsbewoner. Hoewel ik een serieverhuizer ben – sinds ik het ouderlijk huis verliet heb ik op negen plekken in drie verschillende steden gewoond – zit ik hier voorlopig goed. Gelukkig maar: sinds we hier vijf jaar geleden onze intrek namen zal de prijs van het appartement wel zijn gedaald. Nu verhuizen zou voor ons een restschuld betekenen.
Dat is eigenlijk vreemd. Destijds sloot ik samen met mijn man een hypotheek af bij de bank. Het appartement was het onderpand voor die lening. Dat betekent dat als wij onze hypotheek niet meer kunnen betalen, de bank ons huis mag verkopen en de opbrengst in eigen zak steken.
Het merkwaardige van een hypotheeklening is dat de bank dubbele zekerheid eist. Aan de ene kant wil zij het huis als onderpand voor de lening. Maar als dit te weinig opbrengt, bijvoorbeeld omdat de huizenprijzen hard zijn gedaald, moeten wij alsnog het verschil bijpassen. Kortom, hoewel wij iedere maand een forse rente aftikken, loopt de bank nauwelijks risico. Alleen als de restschuld zo hoog is dat wij totaal berooid in de schuldsanering belanden, is de bank wellicht een deel van haar geld kwijt.
Daar komt nog bij dat banken de consument hebben aangemoedigd veel te lenen. In het begin van deze eeuw kon je nog zes keer je jaarsalaris lenen en was het mogelijk om een huis te kopen zonder ook maar een cent af te lossen. Ook de overheid stimuleerde het om je flink in de schulden te steken. Immers, hoe hoger de lening, des te groter de hypotheekrenteaftrek.
Nu het misgaat, passen banken en overheid hun regels aan. Maar de consument is de enige die de rekening krijgt gepresenteerd. Natuurlijk hebben ook sommige huizenbezitters voor de crisis hun hand overspeeld. Ze leenden te veel of gingen te lichtzinnig samenwonen. Ik zeg dus: samen schuld, samen op de blaren zitten. Maar daar is geen sprake van.
De banken maakten onlangs bekend een informatiepunt te openen voor consumenten met vragen over restschulden. Dat irriteert me. Ik wil meer dan alleen informatie van een partij die het probleem mee veroorzaakt heeft. Ik wil dat banken delen in de pijn en een deel van de restschuld op zich nemen. Niet die van ons trouwens. Ik geniet nog wel wat langer van ons heerlijke uitzicht.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Ah wat schattig, een mini-enquête →